Istotny wpływ na powstanie i rozwój miasta z warunków przyrodniczych miało jego położenie wśród moczarów i wielkich puszcz, które w owym czasie pokrywały całe Mazowsze. Przy zakładaniu miasta ważnym elementem branym pod uwagę była obronność miejsca oraz położenie polityczne i komunikacyjne względem reszty kraju.
Ważnym czynnikiem warunkującym powstanie kraju było jego położenie nad granicą. Potwierdziło się i w tym przypadku prawidło, że miasto powstaje u przeszkody np. nad rzeką, u stóp góry, u przejścia z jednej krainy do drugiej. Mława zawdzięcza swój rozwój położeniu nad granicą orograficzną (pojezierze - nizina środkowej Polski) i polityczną (z Prusami) oraz nad ważnym szlakiem komunikacyjnym z Warszawy do Prus Wschodnich i ku morzu. Również dla celów administracyjnych oraz handlowych oprócz grodów, których było dużo ale w południowej części Mazowsza, istniała potrzeba zbudowania miasta, które pełniłoby rolę centrum Północnego Mazowsza. Skoro Mława miała ważne znaczenie strategiczne i odgrywała rolę centrum handlowego w tej okolicy wyniesiono ją do godności miasta.