Jak co roku tego dnia, 1 września mieszkańcy Mławy i gminy Wieczfnia Kościelna uczcili rocznicę wybuchu II wojny światowej i Bitwy pod Mławą podczas uroczystości przy Mauzoleum Żołnierzy Września i pomniku piechura w Uniszkach Zawadzkich.
Uczestników środowej uroczystości powitała, a następnie przypomniała genezę wybuchu II wojny światowej i rys historyczny Bitwy pod Mławą Dyrektor Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej Barbara Zaborowska. Następnie głos zabrali współorganizatorzy obchodów: Burmistrz Miasta Mława Sławomir Kowalewski i gospodarz miejsca – Wójt Gminy Wieczfnia Kościelna Mariusz Gębala.
– W tym miejscu zginęło prawie 3200 żołnierzy, z których z imienia i nazwiska znamy 864, reszta znana jest tylko Bogu. Im wszystkim winniśmy wdzięczność i ogromny szacunek. To dlatego po raz kolejny spotykamy się po to, żeby pamiętać, żeby mówić o tym, żeby okazywać ten szacunek – mówił burmistrz Sławomir Kowalewski. Wyraził swoją wielką wdzięczność wobec wszystkich, którzy pomimo upływu czasu pamiętali i organizowali obchody w tym miejscu – właśnie aby przypominać o tym, że ten wielki dramat rzeczywiście się wydarzył. Mówił o ogromnej skali zniszczeń, jakie w czasie II wojny światowej dotknęły Mławę oraz o poniżeniach, jakie spotykały ze strony agresorów mieszkańców. – Mało się mówi o dramacie ludności cywilnej. O gwałconych i poniżanych kobietach. Bo wojna to te dramaty, to nie tylko żołnierz. Pamiętajmy o tym. Te nasze obchody mają o tym przypomnieć. Nasze obchody mają przerazić. Nasze obchody mają powiedzieć, że rzeczywiście tak było. Nie pozwólmy zakłamać historii – apelował w poruszającym przemówieniu burmistrz.
– Mauzoleum i pomnik piechura to miejsce szczególne nie tylko dla mieszkańców gminy Wieczfnia Kościelna. To miejsce szczególne dla mieszkańców powiatu mławskiego, województwa mazowieckiego, jak również całej Polski. Ale historia tego miejsca zaczyna się trochę wcześniej – rozpoczął swoje wystąpienie Wójt Gmina Wieczfnia Kościelna Mariusz Gębala. Jak wskazywał, pierwszymi ofiarami wojny na terenie gminy Wieczfnia Kościelna byli zastrzeleni 26 sierpnia w Bonisławiu dwaj polscy żołnierze pogranicznicy. Odwoływał się także do historii pierwszych cywilnych ofiar wojny z obszaru tej gminy. Przywołał także pamięć wspomnianych przez burmistrza Mławy znanych z nazwiska żołnierzy poległych pod Mławą, których samorząd jego gminy planuje w najbliższym czasie upamiętnić. Podziękował swoim współpracownikom za dbanie o estetykę miejsca pamięci w Uniszkach Zawadzkich.
Ostatnią z prelegentek była Poseł na Sejm RP Anna Cicholska. – Dzisiaj byłam już w różnych miejscach pamięci w moim okręgu i zawsze była podkreślana Bitwa pod Mławą. Ma ona ogromne znaczenie w skali naszej ojczyzny – zwracała się do obecnych. – To my, naród polski, stawiliśmy opór jako pierwsi hitlerowskiemu najeźdźcy, a następnie 17 września rozwścieczonej hordzie sowieckiego reżimu. To my jako Polacy mamy moralne prawo mówić i przywoływać wydarzenia tamtych dni, zarówno w Europie, jak też na świecie; wyjaśniać prawdę historyczną. To my jako Polacy mamy moralne prawo, aby stać na straży historii – podkreślała parlamentarzystka.
Zwieńczeniem uroczystości było złożenie przez jej uczestników pod Mauzoleum Żołnierzy Września wiązanek kwiatów oraz zapalenie symbolicznych zniczy pod pomnikiem piechura. Obchody 1 września w Uniszkach Zawadzkich uświetniły swoją obecnością poczty sztandarowe Szkoły Podstawowej im. 49 Pułku Piechoty w Szydłowie, Zespołu Szkół nr 4 im. Obrońców Mławy z Września 1939 r. w Mławie oraz Straży Miejskiej w Mławie.
KN / KSM
