„W mieście Mława, gdzie (…) pisaliśmy” – cytat z polskiego wydania opus magnum Stanisława Grzepskiego De multiplici siclo et talento hebraico posłużył jako hasło ogólnopolskiej konferencji naukowej w 500. rocznicę urodzin wybitnego renesansowego badacza rodem z pobliskiego Grzebska. Profesorowie z kilku ośrodków akademickich w Polsce przyjechali w czwartek 5 grudnia 2024 r. do Mławy, by przybliżyć uczestnikom wydarzenia sylwetkę i dokonania renesansowego humanisty.

Konferencję zorganizowały w ramach obchodów Roku Stanisława Grzebskiego (uwspółcześniony wariant pisowni nazwiska) w Mławie i na Mazowszu samorządy Miasta Mława i Województwa Mazowieckiego. Uczestników przywitali i życzyli udanych prelekcji obecni na wydarzeniu ich przedstawiciele – Burmistrz Miasta Mława Piotr Jankowski i Dyrektor Delegatury w Ciechanowie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego dr Rafał Woźnowski, który odczytał zgromadzonym list od Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika. Swoją obecnością zaszczycił nas także przedstawiciel Biskupa Płockiego Szymona Stułkowskiego – ks. dr Wojciech Kućko, Prodziekan ds. studenckich i kształcenia Wydziału Studiów nad Rodziną Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – który odczytał list od Jego Eminencji. Partnerami przedsięwzięcia były Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie i Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Podczas czwartkowej konferencji w Sali na Dachu Miejskiego Domu Kultury w Mławie mieliśmy przyjemność usłyszeć osiem referatów poświęconych zarówno samemu Stanisławowi Grzepskiemu, jego badaniom naukowym i spuściźnie, jak też realiom historycznym i społecznym Mławy, Mazowsza, Rzeczpospolitej i Europy doby Grzepskiego. Prelegenci potwierdzili, jak wybitnym i wszechstronnym naukowcem – człowiekiem renesansu dosłownie i w przenośni – był Stanisław Grzepski oraz jakiego ogromu pracy badawczej i komparatystycznej owocem były jego dzieła, czyli przede wszystkim publikacja poematów św. Grzegorza z Nazjanzu z łacińskim komentarzem, Geometria, to jest miernicka nauka […] – pierwszy polskojęzyczny podręcznik tej dyscypliny wiedzy, a także opus magnum Grzepskiego: De multiplici siclo et talento hebraico, którego polski przekład ukazał się w 2023 roku nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Wśród prelegentów – przypomnijmy – znaleźli się i wygłosili następujące referaty (większość z nich przyjechała do Mławy osobiście, z częścią połączyliśmy się w formule online):

• prof. dr hab. Leszek Zygner (PANS), „Grzebsk i Mława w czasach Stanisława Grzepskiego”;
• prof. dr hab. Maciej Zdanek (Archiwum UJ), „Uniwersytet Krakowski w czasach Stanisława Grzepskiego. Ludzie, idee, problemy”;
• prof. dr hab. Beata Maria Gaj (WNH UKSW), „Śląskie inspiracje Stanisława Grzebskiego”;
• prof. dr hab. Janusz Małłek (WH UMK), „Sytuacja religijna w Prusach Książęcych w latach pobytu Stanisława Grzepskiego w Królewcu w latach 1551-1553 (Spór osiandrowski)”;
• prof. dr hab. Dominika Łucja Budzanowska-Weglenda (WNH UKSW), „Starożytni pisarze greccy i rzymscy w De multiplici siclo et talento hebraico Stanisława Grzepskiego”;
• dr Julia Krauze (WNH UKSW), „Problematyka czasu w De multiplici siclo et talento hebraico Stanisława Grzepskiego” (z powodu choroby nieobecna na konferencji, referat odczytała jej przedmówczyni);
• ks. prof. dr hab. Waldemar Linke (WT UKSW), „Biblia Stanisława Grzepskiego”;
• dr hab. Tomasz Pawlikowski (Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy), „Stanisław Grzepski (1524-1570) a renesansowy problem życia godnego”.

Ważnym i wyczekiwanym zwłaszcza przez bibliofili punktem konferencji była ogólnopolska premiera nowego wydania wspomnianej wyżej słynnej „Geometrii” Stanisława Grzepskiego – w uwspółcześnionej, uproszczonej pisowni, dzięki której czytelnicy niemający wcześniej styczności z dawnym piśmiennictwem bez problemu odczytają to wiekopomne dzieło. Publikację wydaną przez Bibliotekę Publiczną m. st. Warszawy, której zastępcę dyrektora dr Agnieszkę Joannę Strojek również gościliśmy w Mławie, zaprezentował jej redaktor – prof. dr hab. Janusz Górski z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Zainteresowani uczestnicy konferencji mogli częstować się bezpłatnymi egzemplarzami książki.

Podczas konferencji obejrzeliśmy także film o Grzepskim i Grzebsku przygotowany przez Towarzystwo Miłośników Twórczości Tekli Bądarzewskiej w Mławie przy wsparciu samorządu Miasta Mława w ramach projektu „Śladami Stanisława Grzepskiego”. Film oraz publikację opracowaną w ramach tegoż projektu można znaleźć TUTAJ. Ponadto przez cały czas trwania wydarzenia można było zwiedzać wystawę prac mławskiej młodzieży stworzoną na tegoroczne Powiatowe Święto Nauki odbywające się pod hasłem „Zmierz się z Grzepskim” w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Wyspiańskiego w Mławie. Oba punkty programu wzbogaciły nasze wydarzenie dzięki uprzejmości Ewy Katarzyny Luks – prezes TMTTB oraz nauczycielki I LO.

Konferencję poprowadził Krzysztof Napierski. Jej pokłosiem będzie planowana na rok 2025 przez Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie publikacja pokonferencyjna. Każdy, kto chciał wziąć udział w konferencji – w sali Miejskiego Domu Kultury w Mławie bądź w formule online – a z różnych powodów nie mógł tego uczynić, może ją obejrzeć na portalu YouTube:

Krzysztof Napierski

fot.: Dominika Czerwińska