We wtorek 17 września 2019 r. odbyły się uroczyste obchody 80. rocznicy agresji ZSRR na Polskę oraz Światowego Dnia Sybiraka – corocznie organizowane w Mławie przez tutejszy oddział Związku Sybiraków. Okrągła rocznica tragicznych wydarzeń miała szczególną oprawę – w uroczystościach oprócz pocztów sztandarowych uczestniczyła asysta oraz orkiestra wojskowa.

Obchody rozpoczęto tradycyjnie mszą św. w kościele pw. Świętej Trójcy. Proboszcz parafii pw. św. Stanisława BM w Mławie ks. kan. mgr Sławomir Krasiński w swoim kazaniu podkreślił, że ludzie odpowiedzialni za tragiczne wydarzenia września 1939 r. najpierw „zabili w swoim sercu Boga, a później bez skrupułów mordowali całe grupy społeczne”.

Po mszy uczestnicy przeszli na cmentarz parafialny, gdzie pod pomnikiem Sybiraków złożono kwiaty oraz znicze. Wygłoszone zostały także okolicznościowe przemówienia. Grzegorz Dzikowski, syn prezesa mławskiego oddziału Związku Sybiraków Stefana Dzikowskiego, poprowadził uroczystości, powitał wszystkich obecnych, w tym poczty sztandarowe, asystę wojskową oraz zaproszonych gości, a także przedstawił fakty historyczne związane z losami zesłańców syberyjskich oraz ofiar agresji Związku Radzieckiego na II Rzeczpospolitą.

Burmistrz Miasta Mława Sławomir Kowalewski w swoim przemówieniu odniósł się do ofiar „IV rozbioru Polski”: - 1 września oraz 17 września 1939 r. to znane nam, Polakom, wydarzenia, dramatyczne dla nas wszystkich. Wszystkim, którzy przeżyli tamten czas, należy się wielki szacunek. Oni wszyscy byli prześladowani za to, że mówili, myśleli i działali po polsku, za to, że byli wychowani w polskich rodzinach. Nasi najeźdźcy nie oszczędzali nikogo, począwszy od dzieci, kobiet, starców, żołnierzy, policjantów, urzędników, inteligencji, robotników i chłopów. Powodem prześladowania było to, że byli Polakami – powiedział burmistrz i dodał: – Z tej bolesnej lekcji historii trzeba wyciągnąć wnioski, a przede wszystkim należy pamiętać [..]. Kiedy byłem dzieckiem, rodzice przyprowadzali mnie na ten cmentarz, na uświeconą ziemię, gdzie spoczywają żołnierze, którzy oddali życie za nasz kraj. Wówczas wielu rzeczy jeszcze nie rozumiałem. Wiedziałem natomiast, że należy tu przychodzić. Trzeba odwiedzać miejsca pamięci, brać udział w obchodach, mówić o historii, bo jesteśmy Polakami. To na nas spoczywa obowiązek przekazania swoim dzieciom i wnukom naszej historii. Naszą powinnością jest mówienie o poległych oraz o tych, którzy przeżyli. Trzeba oddawać im szacunek za to, że podczas niedoli na nieludzkiej ziemi mówili, myśleli i marzyli o wolnej, niepodległej Polsce.

Na cmentarzu tradycyjnie odegrany został „Hymn Sybiraków” oraz odczytany Apel Pamięci. Dodatkowo obecna na miejscu asysta wojskowa oddała salwę honorową dla upamiętnienia poległych. Grzegorz Dzikowski podkreślił, że decyzją Rady Miasta Mława jedna z ulic przy cmentarzu parafialnym otrzymała nazwę Sybiraków.

Po uroczystościach na cmentarzu uczestnicy obchodów przeszli do sali kinowej Miejskiego Domu Kultury w Mławie, gdzie osobom zasłużonym dla Związku Sybiraków zostały wręczone odznaki. Po części oficjalnej odbyła się akademia artystyczna w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół nr 4 w Mławie oraz Zespołu Szkół nr 1 w Mławie.  Obchody tradycyjnie zostały zakończone odśpiewaniem „Hymnu Sybiraków”.

Mateusz Przybyszewski / UMM