Kolejna rocznica wybuchu powstania warszawskiego kieruje naszą uwagę ku ludziom i wydarzeniom związanym z powstańczym zrywem sprzed 71 lat. Spośród wielu bohaterów tego powstania związanych z naszym miastem chciałem dziś przypomnieć Zofię Orlicką ps. Danuta, mławiankę z urodzenia, a zarazem jedną z najbardziej zasłużonych pielęgniarek warszawskiej konspiracji, dziś, niestety, prawie zupełnie zapomnianą.(…)

W chwili wybuchu powstania warszawskiego Zofia Orlicka ps. Danuta została przydzielona przez dowództwo AK do IV zgrupowania „Gurt”, walczącego w Śródmieściu. Jako jedyna dyplomowana pielęgniarka przystąpiła do organizowania punktu sanitarnego, a następnie szpitala polowego przy ulicy Złotej 58. Oprócz niej pracowało w nim dwóch lekarzy oraz sanitariuszki harcerki. Była prawdziwą duszą tego szpitala, który zorganizowała w ciągu jednego dnia (!), oraz jego „wodzem duchowym”. Szkoliła też młode sanitariuszki, które nazywały ją „ciocią Danusią”. W chwilach trudnych potrafiła dodać otuchy wielu kolegom i koleżankom. Od przełomu sierpnia i września na stałe pełniła służbę w szpitalu, tracąc całkowicie kontakt ze swoimi dziećmi. Po upadku powstania zorganizowała akcję ewakuacji chorych i wraz z ludnością cywilną wyszła ze stolicy. Dopiero wtedy zaczęła poszukiwania dzieci, które znalazła pod Warszawą.

W połowie 1945 r. Zofia Orlicka została skierowana przez Zarząd Główny PCK na stanowisko pielęgniarki w ambulatorium w Gdańsku, zorganizowanym na Dworcu Głównym. Natomiast od 1946 r. pracowała w Sopocie w tamtejszym wydziale zdrowia Miejskiej Rady Narodowej, kierując przez długi czas pionem pediatrycznym. Za swoją ofiarną służbę została odznaczona przez Rząd RP w Londynie Krzyżem Walecznych (1949) i Krzyżem Armii Krajowej (1968), natomiast przez władze PRL – Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła w Sopocie 19 lutego 1983 r.

Leszek Zygner

Fot. archiwum

Cały artykuł Leszka Zygnera o pielęgniarce z Mławy w powstańczej Warszawie będzie można przeczytać w „Mławskim kąciku historycznym”  opublikowanym w „Tygodniku Gazecie Mławskiej” 4 sierpnia br.