Uroczyste otwarcie wystawy odbędzie się 28 sierpnia br. w parku miejskim w Mławie.

Wystawa przypomina o wydarzeniach sprzed 70 lat, które rozegrały się na Północnym Mazowszu, a w szczególności w rejonie Mławy.

Prezentowane na 16 planszach materiały stanowią wybór najciekawszych dokumentów pozyskanych w wyniku akcji społecznej oraz obszernej kwerendy prowadzonej w archiwach polskich i zagranicznych. Dokumenty pogrupowano w bloki tematyczne:
1.Ostatnie dni pokoju,
2. Przegotowania do wojny – strona polska, strona niemiecka,
4. Wojsko polskie – dowódcy, plany, uzbrojenie,
5. Działania wojenne - propaganda niemiecka, dokumenty z pola walki (dokumenty wojskowe, relacje pamiętnikarskie),
6.Po bitwie – żołnierze, ludność cywilna,
7. Zestawienie strat – nieprzyjaciel – Polska,
8. Wojna w satyrze.

Do najciekawszych prezentowanych na wystawie materiałów należą dokumenty pozyskane z niemieckiego Bundesarchiv. Znalazły się wśród nich nie tylko bezpośrednie meldunki do Sztabu Głównego z pola walki, ale i osobiste relacje pamiętnikarskie niemieckich żołnierzy, opisujące działania wojenne w rejonie Mławy pomiędzy 1 a 5 września 1939 r. Niezwykle interesujące są tajne dokumenty Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Armii Krajowej przechowywane w Archiwum Akt Nowych oraz dokument Prezesa Rady Ministrów z podpisem Prezydenta Ignacego Mościckiego, wprowadzający stan wyjątkowy w kraju.

Wśród pozyskanych materiałów znalazły się prywatne fotografie uczestników walk o Mławę, dokumentacja aktowa, medale „Za udział w wojnie obronnej 1939 r.”. Odrębną grupę stanowią przejmujące, niezwykle osobiste relacje pozyskane w czasie wywiadów prowadzonych przez wolontariuszy z mieszkańcami okolic Mławy, którzy byli świadkami bitwy mławskiej i wydarzeń II wojny światowej.

Doskonałą ilustracją minionych dni są zdjęcia pozyskane z Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie.

Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych pragnie podziękować wszystkim, którzy czynnie zaangażowali się w prowadzoną akcję, jak również instytucjom, dzięki którym pozyskano prezentowane materiały Burmistrzowi Miasta Mławy, Bundesarchiv, Centralnemu Państwowemu Archiwum Historycznemu Ukrainy we Lwowie, Archiwum Akt Nowych, Narodowemu Archiwum Cyfrowemu, Archiwum m.st. Warszawy, Archiwum m.st. Warszawy Oddział w Mławie, Centralnemu Archiwum Wojskowemu.

Szczególne podziękowania pragniemy skierować do wolontariuszy, którzy zaangażowali się w przeprowadzanie wywiadów, jak również wszystkim, którzy zgodzili się uwiecznić swoje wspomnienia:
1. Pani Małgorzata Falęcka - wolontariusz, nagrała relacje:
Pani Krystyny Bergolc, zam. w Kulanach, gm. Wieczfnia Kościelna ;
Pani Zofii Wilamowskiej, zam. w Kulanach, gm. Wieczfnia Kościelna;
Pani Zofii Waśniewskiej, zam. w Zakrzewie, gm. Wieczfnia Kościelna;
Pana Jana Wawrzaka, zam. w Kulanach, gm. Wieczfnia Kościelna;
2. Pani Anna Salwa - wolontariusz, przeprowadziła rozmowę z Panią Marią Bieńkowską, zam. Dębsk, gm. Szydłowo.

Wystawa będzie prezentowana do 30 września 2009 r.

Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Ul. Rakowiecka 2D
02-517 Warszawa
telefon (22) 56-54-630
e-mail ndap[3][2]archiwa [dot] gov [dot] pl, we[3][2]archiwa [dot] gov [dot] pl
www: http://www.archiwa.gov.pl